-
Wat houdt het project in?
De wierde en daarop gelegen zestiende-eeuwse kop-hals-rompboerderij behouden voor publiek door een grondige restauratie en herinrichting
-
Waarom?
Om het landschap en de boerderij met elkaar verbinden en zoveel mogelijk mensen te laten genieten van deze historische plek
-
In welke fase bevindt het project zich?
In uitvoering
De kop-hals-romp-boerderij Enne Jans Heerd in Maarhuizen kent een lange geschiedenis. De oudste delen komen nog uit de 16e eeuw. De boerderij ligt in de buurt van Winsum aan het Mensingeweerster Loopdiep op een wierde van Staatsbosbeheer. Het gebied kent een eeuwenoude geschiedenis - zo’n 2000 jaar - en de wierde is al meer dan 1000 jaar bewoond. Je beleeft er de geschiedenis lopend over de oude paden en laantjes, langs een oud kerkhof en de boerderij met rondom een oude gracht.
Zowel de boerderij als de wierde zijn rijksmonumenten.
Staatsbosbeheer
Staatsbosbeheer is sinds 1970 eigenaar van zowel de boerderij als de wierde en heeft als doel landschap en boerderij met elkaar te verbinden.
Staatsbosbeheer wil de publieke functie van de boerderij behouden om zoveel mogelijk mensen natuur en geschiedenis te laten beleven. Op het pad om de boerderij te restaureren en het een publieke functie te geven moet de eigenaar veel obstakels nemen. Daarom is dit project bij uitstek geschikt als inspiratiebron voor anderen.
De huidige bewoners zijn aangesteld om de boerderij te beheren. Bedoeling is dat het een bed & breakfast wordt met als potentiële gasten onder (onder meer) de Pieterpadgangers. Het Pieterpad loopt langs de wierde. Met een extra brug kan het Pieterpad eventueel over de wierde lopen. Dit zou een extra impuls geven aan de leefbaarheid van de wierde en de boerderij.
Naast een bed & breakfast zoeken bewoners en eigenaar naar andere functies als een theetuin, culturele activiteiten en zalenverhuur.
Deelnemers
- Staatsbosbeheer
- Ontwikkelaar Rizoem
- Architect ONI
- XMD Landschapsarchitecten
- De Bouwplaats
- Gemeente Winsum
- RCE
Wat is er nodig?
De boerderij heeft veel achterstallig onderhoud. Voor herstel is geld nodig, veel geld. Niet alleen de kosten voor een architect en bouw- en restauratiekosten, maar ook kosten voor bijvoorbeeld de omgevingsvergunning, onderzoeken en leges.
Welke doelen?
- De boerderij behouden en bewaren
- Publieke functie: startpunt voor natuur- cultuurbeleving
- Economisch rendabel
Waar loopt de eigenaar tegenaan?
Bij een dergelijke ingreep heb je met veel verschillende partijen te maken: provincie, gemeente, rijksmonumenten, geldschieters en Libau, met verschillende deadlines en vragen. Het is nodig om deze partijen bij elkaar te houden. Daar komt bij dat Staatsbosbeheer als semi-overheid niet ontvankelijk is voor bepaalde subsidies.
Transparante zonnepanelen
In opdracht van de Provincie Groningen heeft Staatsbosbeheer ism Onix-architecten een onderzoek gedaan naar de technische en esthetische uitgangspunten voor het inpassen van duurzame energiebronnen bij de Enne Jans Heerd en de financiële betekenis daarvan. Doel is het energieneutraal maken van de opstallen.
Ideaal voor de Enne Jans Heerd is een combinatie van energie-opwekking en het toevoegen van licht dat met transparante zonnepanelen wordt gerealiseerd. Hierdoor kan de boerderij functies als ateliers en/of theaterlocatie toevoegen. De panelen doen esthetisch niet af van de boerderij en vervangen bovendien een deel van de rieten dakbedekking.
Kernkwaliteiten Wierdenland & Waddenkust
Dit project heeft betrekking op een aantal kernkwaliteiten van Wierdenland & Waddenkust. Die kernkwaliteiten zijn uiteengezet in de gebiedsbiografie.
- De schaal en het karakter van de historisch gegroeide dorpsstructuur van de wierdendorpen
- Bolvormige kruinige percelen en (opgehoogde wierden) en mieden
- De zichtbaarheid van de hoogteverschillen in en rondom de wierden. De wierden vallen in reeksen samen met de voormalige kustlijn, en langs natuurlijke waterlopen (maren) waarbij de wierden als eilandjes in open agrarisch gebied liggen
- Cultuurhistorische en hoge archeologische waarde van de wierden, dobben, dijken, Middeleeuwse kerken, eendenkooien, typische bebouwingsstructuren en ecologische relicten van Middeleeuwse landbouwgewassen
- Restanten van Middeleeuwse onregelmatige blokverkaveling
- Een verbindend systeem van oorspronkelijke en bevaarbare maren, aantakkend op wierdendorpen
- Ritmiek van boerderijreeksen met erven in het groen en tussenliggende open ruimtes
- Streekeigen bebouwing, kop-hals-romp en Oldambster boerderijen en statige villaboerderijen
- Monumentale boerderijen, steenhuizen, borgen en kerken, borg-, kerk- en kloosterterreinen als onderdeel van hun landschappelijke context
